Gıda Analizi

Gıda analizi, ürün kalitesini tespit etmek, yasal düzenlemeleri uygulamak, ulusal ve uluslararası gıda standartlarına uygunluğu kontrol etmek, sözleşme şartname vb. besin etiketleme gereklilikleri için bir yapılan bir analiz türüdür. Besin analizi olarak da bilinir.

Gıda Analizi Nerede Yapılır?

Gıdalar, gıda üreticileri, tedarikçileri, analitik servis laboratuvarları, devlet laboratuvarları, özel laboratuvarlar, üniversite araştırma laboratuvarları dahil olmak üzere gıda endüstrisinin tüm önemli sektörlerinde çalışan bilim adamları tarafından analiz edilir.

Gıda Analizi Neden Yapılır?

• Devlet düzenlemeleri ve önerileri, gıda arzının genel kalitesinin koruması,
• Gıda endüstrisinin tüketicilere sağlıklı ve güvenli gıdalar sunmasının sağlanması,
• Tüketicileri gıdaların besinsel bileşimi hakkında bilgilendirilmesi, böylece yapılacak diyetler, alerjen etkiler vb. sağlık açısından kritik önem taşıyan değerler hakkında doğru/bilinçli seçimler yapılabilmesinin sağlanması nedenleri ile yapılabilir.

Gıda Analizi Hakkında Yönetmelik

Ülkemizde gıda hakkında bilgilendirme açısından tüketicilerin üst düzeyde korunmasına ilişkin kurallar “Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği” ile belirtilmiştir.

Bu yönetmelik ile daha çok çeşitli bileşenler ihtiva eden gıdalar ele alınmaktadır. Bu kapsamda sunulması gereken analiz değerleri vb. bilşenleri içeren bilgilendirmeler soyulmamış, doğranmamış veya benzeri bir işlemden geçirilmemiş, kök/yumru olanlar da dâhil taze meyve ve sebzeler bileşen listesine istinadalar istisnalar arasında, bileşenler listesinin bulunması zorunlu olmayan gıdalar arasındadır.

Bu yönetmelikte belirtilen detaylı bilgiler aşağıdaki konu başlıkları altında sunulmaktadır:

• Gıda Hakkında Zorunlu Bilgilendirmenin İlkeleri
• Gıda Hakkında Bilgilendirmeye İlişkin Genel Gereklilikler ve Gıda İşletmecilerinin Sorumlulukları
• Gıda Hakkında Zorunlu Bilgilendirmenin İçeriği ve Bildirimi
  • Belirli gıdalar veya gıda grupları için ilave zorunlu bilgiler
  • Gıdanın parti işareti veya numarası
  • İşletme kayıt numarası veya tanımlama işareti
  • Gıda onay numarası
  • Ağırlıklar ve ölçüler
  • Gıda hakkında zorunlu bilgilendirmenin kullanılabilirliği ve yerleşimi
  • Zorunlu bilgilerin bildirim şekli
  • Mesafeli satış
  • Dil gereklilikleri
  • Belirli zorunlu bilgilere ilişkin istisnalar
• Zorunlu Bilgilere İlişkin Hükümler
  • Gıdanın adı, bileşenlerin listesi, bileşenler listesine ilişkin istisnalar, gıda bileşenlerinin bileşenler listesinde belirtilmesine ilişkin istisnalar, Alerjiye veya intoleransa neden olan belirli madde veya ürünlerin bildirimi, bileşenlerin miktarının bildirimi, gıdanın net miktarı, gıdanın tavsiye edilen tüketim tarihi, son tüketim tarihi ve dondurulduğu tarih, özel muhafaza koşulları veya kullanım koşulları, ticari unvan ve adres, işletme kayıt numarasının gösterim şekli, menşe ülke, kullanım talimatı, alkol derecesi.
• Beslenme Bildirimi
  • Beslenme bildirimi kurallarına ilişkin istisnalar, beslenme bildiriminin içeriği, enerji değeri ve besin öğesi miktarlarının hesaplanması, gıdanın 100 gramı veya 100 mL’si üzerinden bildirim, gıdanın bir porsiyonu veya tüketim birimi üzerinden bildirim, referans alım (RA) oranı, porsiyon büyüklüğü ve adedi, beslenme bildiriminin gösterim şekli, İlave ifade biçimleri ve gösterim şekli.

Yukarıda bahsedilen konu başlıklarının detaylarının yer aldığı “…. Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği” ne göz atabilirsiniz.  Yönetmeliğe ulaşmak için TIKLAYINIZ.

Gıda Analizi Metodları

Gıda analistleri, gıdaların bileşimi, yapısı, fizikokimyasal özellikleri ve duyusal özellikleri de dahil olmak üzere çeşitli farklı özellikleri hakkında bilgi edinmekle ilgilenirler. Bir gıda maddesinin belirli bir özelliğini belirlemek için genellikle bir dizi farklı analitik teknik vardır.  Seçilen analitik teknik, ölçülecek özelliğe, analiz edilecek gıdanın türüne ve analizin gerçekleştirilme nedenine bağlı olarak değişir.

Daha çok gıda kalite ve güvenliğini sağlamaya yönelik olarak gerçekleştirilen gıda analizleri kimyasal, biyolojik, mikrobiyolojik, uygun analitik yöntemler ile gerçekleştirilir.

Gıda sahteciliğinin belirlenmesi, önlenmesi amacı ile otantise (authenticity) analizler, Spektroskopik Teknikler, Kromatografik Teknikler, İmmünolojik Teknikler, İmmünolojik Teknikler, İzotopik Teknikler, DNA Temelli Teknikler, Elektroforetik Teknikler, Elektronik Teknikler kullanlarak hilecilerin işi büyük ölçüde zorlaşmaktadır.