Proje Yönetimi Risk Analizi

Bir projenin doğası gereği, geçici bir çaba, emek, kaynak sarf edilerek eşsiz bir ürün, hizmet ve sonuç üretilir. Proje yönetimi mesleği standartlarında kalıplaşmış proje yönetiminin beş süreç grubu (başlatma, planlama, yürütme, izleme-kontrol, kapanış) içinde planlama grubu içinde gerçekleştirilmesi gereken birçok analiz türü vardır.

Risk ve Risk Analizi

Risk herhangi bir süreç ve aktivite esnasında projeyi etkileyebilecek belirsiz bir olay yada durum olarak tanımlanabilir. Projelerde risk hemen, her an meydana gelebilir, olumlu ve olumsuz sonuçlar doğurabilir. Proje hedefleri üzerinde etkiye sahip olan belirsizlikler risk veya tekil risk, tekil risklerinde dahil olduğu diğer tüm belirsizliklerden doğan belirsizliğin projeye etkisi genel proje riskleri olarak ele alınabilir.

Proje yönetiminde risk analizi ile ön görülemeyen durum ve olayların planlanabilmesi ve yönetilebilmesi amacına hizmet edilir. Projelerde olası problemlerin tanımlanarak ortaya koyulan çıkarımların, tehdit ve fırsatların ne kadar muhtemel olduğu analiz edilebilmektedir.

Etkin bir risk yönetimi, risk analizi sonuçları ile kaçınabilecek riskler önlenebilir, kaçınılamayacak olan riskler zararı en aza indirilebilmektedir.

Risk analizi gerçekleştirilirken birçok yöntem ve teknik kullanılabilir. Risk analizi ile daha doğru sonuçlara ve proje başarısına katkı sağlayabilecek fırsatlar ve tehditler için stratejiler oluşturulabilir.

Her bir proje benzersizdir, bu nedenle risk analizi ve yönetimi gerçekleştirirken projenin büyüklüğü, karmaşıklığı projenin önemi, proje metodolojisinin, proje risk yönetimi çatısı alında diğer süreçler ile birlikte ele alınması yapılan risk analizleri sonuçlarından sistematik olarak faydalanmayı sağlayacaktır. Risk analizlerin nasıl gerçekleştirileceği hakkında bilgiler Proje Risk Yönetim planından faydalanılabilir.

Proje yönetiminde uzman görüşleri, veri analizi, paydaş analizi, toplantılar vb. diğer araç ve yöntemler ile oluşturulabilecek risk yönetim planında; genel olarak risk stratejisi, metodoloji, risk ekibi üyelerinin rolleri ve sorumlulukları, risk yönetimi finansmanı, risk yönetim aktivitelerinin zamanlamaları, risk kategorileri belirtilebilir.

Risklerin Tanımlanması

Analiz sürecinde risklerin tanımlanması ve sınıflandırılması sağlanabilmektedir. Risklerin sınıflandırılması, risk gruplaması gerçekleştirilebilir. Risk sınıflarını yönetmek için risk kırılım yapısı oluşturulabilir. Riskler; Teknik Risk, Yönetim Riski, Ticari Risk, Harici Risk gibi temel seviyeler altında hiyerarşik olarak alt maddeler, kırılımlar halinde gruplanabilir. Tanımlı riskler bir risk listesi üzerinden takip edilebilir.

Risk İştahı belirli bir getiri, kazanç karşılığında kabul edilebilir risk, belirsizlik düzeyi olarak tanımlanabilir. Proje yönetiminde paydaşların proje iştahının kayıt altına alınarak güncellenmesi proje yönetimine ve risk analizlerinin gerçekleştirilmesine fayda sağlayacaktır.

Niteliksel Risk Analizi

Riskler hakkında bilgi toplamak için beyin fırtınası, delphi tekniği kök neden analizi, tanımlamalarından faydalanılabilir. SWOT analizi, belgelerin değerlendirilmesi, varsayım analizi gibi tekniklerden de yararlanılabilir.

Risklerin ölçülmesi olasılık ve etkilerin belirlenmesi ile sağlanabilir. Olasılık tanımlı bir riskin bir süre içinde gerçekleşme ihtimalidir. Etki ise riskin gerçekleşmesi durumunda proje hedeflerine veya sonuçlarına yaratacağı etkiyi ifade eder. Genelde 1-10 arasında rakamlar ile derecelendirilir.

Olasılık ve etki değerlerinin çarpılması ile edinilen risk puanları Risk Haritasında görüntülenebilir.

Olasılık ve Etki matrisi üzerinde de risklerin olasılık ve etki düzeyleri görüntülenebilir. Etki ve olasılıklara rakam ile verilen değer aralıkları veya değerler; çok yüksek, yüksek, orta, düşük, çok düşük gibi açıklayıcı şekilde kelimeler ve renkler ile sunulabilir.

Niceliksel Risk Analizi

Tanımlamalar ve değerlemeler gerçekleştirilip niteliksel analizler tamamlandıktan sonra niceliksel risk analizlerinin gerçekleştirilmesi ile analizler daha da ileriye götürülebilir. Bu analizler ile niteliksel analiz sonuçları güncellenebilir veya doğrulanabilir.

Niceliksel Risk Analizi sonucunda ilgili riskin ne kadar maliyet ile sonuçlanacağının hesaplanması gerçekleştirilebilir. Duyarlılık analizi, Beklenen Parasal Değer Analizi, (Karar Ağacı Analizi) Monte Carlo Analizi, Tornado Şeması, risk analizi modelleme araç ve tekniklerindendir.

Risk Analizi Sonucu

Niteliksel ve Niceliksel analizler sonrasında tehditler ve fırsatlar için risk cevapları tanımlanabilir.

• Tehditler için risk cevapları:        Kaçınma, Kabullenme, Devretme, Azaltma, Taşıma
• Fırsatlar için risk cevapları:         Yaralanma, Paylaşma, Geliştirme, Kabul etme, Taşıma

Analiz sonuçları ve ilgili proje sonuçları risk durumuna göre tanımlanan eylemler gerçekleştirebilir.  

Yorum yaparak katkıda bulunabilirsiniz.